syndrom
Administrator
Dołączył: 16 Paź 2006
Posty: 271
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Puławy
|
 Wysłany: Pią 11:05, 08 Cze 2007 Temat postu: Materiały potrzebne do 2 kolosa cz.3 Rokoko i klasycyzm |
|
|
Rokoko i klasycyzm
Gdy tylko zmarł Ludwik XIV wszystko zmieniło się nie do poznania. Bawmy się! Oto haslo tej nowej epoki regencji – karnawał trwał jako rok długi. Rej wodził sam regent, książę Filip Orleański. Bawił się i nieletni Ludwik XV.
W okresie tym powstają w okolicy Paryża, oraz w samym mieście, małe, zgrabne, filigranowe pałacyki – hôtels. Zapoczątkowany tym samym został okres rokoka.
Rokoko to styl ornamentacyjny, nie dba o poważne zagadnienia budownictwa, o konstrukcję, która mimo woli daje wrażenie mocy, dźwigania. Rokoko to też małe, przytulne pokoje, gabinety, buduary. To sztuka bez formalistycznej dostojności, ale pełna dyskretnej galanterii, intymności, żartobliwości, paradoksu, lekkości i czaru.
Triumfy święcą dekoratorzy: Gilles-Marie Oppenrodt (1672-1742), J. A. Meissonier (1693-1750). Do repertuaru dekoracji wprowadzają motywy kwiatowe, putta, maski, emblematy prac ludzkich, rocaille (motyw muszli, od którego swoją nazwę wzięła epoka), atrybuty teatru i muzyki, owoce, festony ziela. Pojawia się też nowa kolorystyka – przypudrowana, pastelowa. Wiele inspiracji pochodzi ze wschodu, szczególnie z Chin. Pojawiają się też liczne złocenia i lustra.
Zmiany zachodzą też w meblach, które stają się lekkie, wygodne, powyginane. Ton nadaje firma braci Boulle.
Malarstwo rokoka jest wiernym odbiciem gustów z epoki. Ton nadaje mu przybysz z Holandii Jean Antoine Watteau (1684-1721). Ulubionymi motywami jego obrazów były zakochane pary, dworskie zabawy, sceny pasterskie, jak choćby w obrazie Taniec. Innym znanym artystą był Francois Boucher (1703-1770). Choć wywodził się ze skromnego środowiska, prawdziwe triumfy święcił na dworze. Był piewcą Arkadii, bogów i pasterzy. Sceny okraszal odrobiną pikanterii i sielanki. Zasłynął przede wszystkim jako portrecista faworyty Ludwika XV, pani Pompadour i jej kochanka, a także jako aranżer jej balów, fetes galantes, malarz, grafik, dekorator. Zgoła innym twórcą był Jean Honore Fragonard (1732-1806). U niego świat zamknął się w erotyce. Tu nie ma miejsca na prawdziwą miłość a jedynie na miłostki. Wdzięk, świetna kolorystyka, ale i refleksja – oto malarstwo Fragonarda.
Gdy kończy się rokoko, nadchodzi czas Rousseau, powrotu do natury. W sztuce święcą triumfy Jean Baptiste Greuze i Elisabeth-Louise Vigée-Lebrun. Pierwszy preferował tematy moralizatorskie acz wytworne, druga – była modną portrecistką w stylu sentymentalnym.
Tymczasem w Anglii panuje racjonalizm, sztuka wykwintna, choć smakiem przypominająca rokoko. Malarstwo angielskie to też wysoki poziom techniczny. W historii sztuki zapisali się artyści tacy jak Joshua Reynolds (1723-1792), Thomas Gainsborough (1727-8 , William Hogarth (1697-1764). Reynolds był malarzem o dużej kulturze, rewelacyjnym portrecistą, wiernie oddającym modela, prawie zawsze na tle przyrody. Było to świadectwem o wpływie mody na roussoizm, działa nieco jak kulisy, ale dodaje naturalniejszych ruchów, wyrazu twarzy portretowanych. Gainsborough inspirował się van Dykiem, stąd wytworność tonów bladych i srebrzystość błysków malowanych materii. Hoharth trafiał przede wszystkim do gustów mieszczańskich i tworzącej się wówczas kultury mieszczańskiej. Był ironistą i moralistą, który w swoich pracach takich jak Małżeństwo modne wyśmiewał i pouczał.
Klasycyzm
Istotne dla klasycyzmu było wydarzenie roku 1719, kiedy to odkryto Herkulanum. Świat wzbogacił się o dziesiątki nie znanych dotąd zabytków rzeźby, brązownictwa i rzemiosła artystycznego. Później w połowie XVIII wieku odkopano Pompeje. Wkrótce potem przypomniano sobie o ruinach Paestum. Pani Pompadour wysłała na miejsce odkryć architekta Soufflota i sztycharza by zrobili pomiary. Ich krokiem podążali inni uczeni, artyści i podróżnicy. Nową inspiracją stały się zabytki Aten, Azji Mniejszej oraz badanie antyku. Ta nowa moda najpierw ogarnęła Anglię, potem Niemcy. Zapanowała więc niepodzielnie fala zainteresowania antykiem: w 1764 roku Winckelmann napisał Historię sztuki starożytnej, w 1766 Lessing – Laokoona, a w 1786 – Goethe Elegie rzymskie, Ifigenię, w których zawarł swoją teorię na temat antyku, jako epoki, która kryje piękno absolutne i wzorowe.
W okresie rodzącego się klasycyzmu uważano, że zadaniem ówczesnej sztuki jest wydobycie na jaw tych kanonów piękna, praw ogólnie ważnych dla artystów wszystkich narodów i czasów i naśladowanie ich.
Wpływ klasycyzmu pojawił się najwcześniej w architekturze. Drogi do zapanowania nowego kierunku torowała Francja. Pierwsze zmiany dokonały się w sztuce wnętrzarskiej, gdzie na ścianach niepodzielnie zapanowały białe płaszczyzny okolone skromnym ornamentem z gałązek lauru, białe żłobkowane pilastry, złocone głowice korynckie, rzymskie girlandy i greckie ornamenty.
W fasadach budowli zapanował styl Palladia. Najlepszym przykładem z tego okresu jest pałacyk Petit Trianon. Było to dzieło Jacquesa-Ange Gabriela z lat 1762-64, leżące na terenie Wesalu. Cechowało się prostą bryłą, drobnym, precyzyjnym detalem, co było jawnym powrotem do antyku, klasyczną symetrią, oraz wyraźnym podziałem całości na 3 wyraźne części – 1 środkową i dwie boczne. Duch klasyczny jest widoczny też na gruncie polskim w dziele Domenico Merliniego – pałacu Łazienkowskim w Warszawie (1784-1795). Inne znane dzieło gruntu polskiego to Belweder warszawski (1818 – 22) autorstwa Jakuba Kubickiego. Ważnym elementem tej budowli jest umieszczenie frontonu antycznej świątyni w centralnym punkcie budowli świeckiej. Później ten sam element wykorzystwano w budowlach sakralnych, czego najlepszym przykładem jest Panteon, czyli kościół św. Genowefy autorstwa Jacquesa-Germain Soufflot (1764-90). Prace nad kościołem rozpoczęto w 1757 r. Całość uzyskała układ barokowego kościoła z kopułą na skrzyżowaniu naw, ale fasada, 6 kolumnowy portyk naśladowała wiernie wzory grecko-rzymskie. Efektem takiego postępowanie jest ograniczenie schematu kalsycznego tylko do fasady lub jej części środkowej; wyjątek stanowi świątynia w formie pełnego peripterosu, a mianowicie kościół La Madeleine w Paryżu autorstwa Pierre Vignon, której początek budowy przypada na 1806 rok,
Okresem wielkich zmian w nurcie sztuki klasycyzmu jest Rewolucja Francuska i okres porewolucyjny. Chętnie wtedy ograniczano się do tradycji Rzymu, kalendarz liczono od założenia republiki, noszono czapki frygijskie i stroje greckie. Odwoływano się do żołnierskiej prostoty bądź przepychu godnego cesarstwa. Nawet w meblarstwie istniała masywna prostota, która miała cieszyć oko a nie służyć wygodzie. W ten oto sposób we Francji przejęto wzory rzymskie, a Anglii i Niemczech – greckie.
Pierwszym zabytkiem tego typu była Brama Brandenburska autorstwa Langhansa. Próbował on w niej ziścić tęsknoty Lessinga, Goethego, czy Winckelmanna. Efekt był taki, że całość była monumentalna, ale bez polotu i fantazji. Podobnie przedstawiały się Propyleje w Monachium Leo von Klenze. Całość powstała na zlecenie króla Ludwika I i w części środkowej byla inspirowana propylejami z Akropolu Ateńskiego, zaś boczne flanki z egipskich pylonów. W tym jednym dziele mamy zespolenie elementów egipskich i greckich.
Poźniejsze przykłady tego typu to Muzeum Berlińskie, Giełda Londynu czy Bank Asygnacyjny w Petersburgu.
Rzeźba i malarstwo
W okresie rozkwitu klasycyzmu uważano Grecję za mistrza niedoścignionego, a Rzym za jego ucznia. Klasycyzm twierdził, że nie można stworzyć nic piękniejszego niż dzieła tych kultur. W malarstwie nauczono się, że liczy się tylko kontur i rysunek kreskowy, który podniesiono do godności obrazu, uznając tylko perspektywę liniową i światłocieniowy rysunek rzeźbiaraski. Najwybitniejszymi rzeźbiarzami byli Bertel Thorvaldsen (1768-1844) i Antonio Canova (1757-1822). Artyści ci stosowali, tak samo jak dwaj najwybitniejsi malarze, Jacques Louis David (1748-1825) i Jean Auguste Dominique Ingres (1780-1867), antyczne proporcje, kostiumy, tematy i pozy; często inspirowali się dziełami antycznymi. I tak dla Thorvaldsena, posągu konnego Poniatowskiego, inspiracją był takiż sam posąg Marka Aureliusza. Wszyscy tłumaczyli na język akademicki doskonałość form antycznych. Najsłynniejsze dzieło Canovy to portret Pauliny Borghese jako Venus, Davida – Śmierć Marata, Ingresa – Wielka Odaliska.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
